นักดาราศาสตร์พบไอน้ำบนดาวเคราะห์นอกระบบเป็นครั้งแรก

          เมื่อวันที่ 11 กันยายนที่ผ่านมา สื่อหลายสำนักรายงานว่านักดาราศาสตร์ได้ค้นพบ “ไอน้ำ” ในชั้นบรรยากาศของดาวเคราะห์นอกระบบ (Exoplanet) เป็นครั้งแรก ดาวเคราะห์ดวงนี้มีชื่อว่า K2-18b ถูกค้นพบเมื่อปี ค.ศ.2015 โดยกล้องโทรทรรศน์อวกาศ Kepler มีมวลประมาณ 8 เท่าของโลก มีขนาดใหญ่กว่าโลกประมาณ 2 เท่า อยู่ห่างออกไปราว 110 ปีแสงในทิศทางกลุ่มดาวสิงโต มีคาบการโคจรประมาณ 33 วันรอบดาวฤกษ์ที่เป็นดาวแคระแดง (Red Dwarf) ชื่อ K2-18 ซึ่งสว่างไม่มากนัก ทั้งยังอยู่ในตำแหน่งที่ไม่ใกล้ไม่ไกลจนเกินไป (Habitable Zone) ทำให้ดาวเคราะห์ดวงนี้มีอุณหภูมิใกล้เคียงกับโลก


          การค้นพบที่คล้ายกันถูกรายงานโดยนักวิจัย 2 กลุ่ม กลุ่มแรกนำโดย Björn Benneke จาก Université de Montréal กลุ่มที่สองนำโดย Angelos Tsiaras จาก University College London โดยนักวิจัยได้ใช้ข้อมูลจากกล้องโทรทรรศน์อวกาศ Hubble ในช่วงปี ค.ศ.2016 ถึง 2017 มาวิเคราะห์ด้วยวิธี Transit Spectroscopy ซึ่งเป็นวิธีหนึ่งสำหรับใช้ค้นหาดาวเคราะห์นอกระบบ โดยวิธีดังกล่าวมีหลักการอยู่ว่าเมื่อดาวเคราะห์โคจรตัดผ่านดาวฤกษ์ แสงของดาวฤกษ์จะหรี่ลงเล็กน้อยและสเปกตรัมของแสงส่วนหนึ่งจะถูกส่วนประกอบบางอย่างในบรรยากาศของดาวเคราะห์ดูดกลืนเอาไว้ ขณะที่สเปกตรัมที่เหลือสามารถส่องผ่านได้ หรือก็คือถ้านักดาราศาสตร์ตรวจวัดได้ว่าสเปกตรัมช่วงไหนถูกดูดกลืนไปก็จะสามารถระบุชนิดของแก๊สหรือส่วนประกอบในบรรยากาศของดาวเคราะห์ได้นั่นเอง หากใครสนใจเรื่อง Transit Spectroscopy ก็สามารถอ่านเพิ่มเติมได้จากแหล่งอ้างอิงที่ให้ไว้ครับ

            สำหรับดาวเคราะห์ K2-18b สเปกตรัมที่ถูกดูดกลืนบ่งบอกว่าบรรยากาศของมันมีไฮโดรเจน ฮีเลียม และไอน้ำเป็นส่วนประกอบ แต่ยังไม่มีหลักฐานบ่งชี้ว่าดาวเคราะห์ดวงนี้มีสิ่งมีชีวิต เพราะนักดาราศาสตร์ยังไม่รู้ว่ามันมีน้ำปริมาณเท่าใด พื้นผิวมีลักษณะเป็นอย่างไร และได้รับผลกระทบจากลมสุริยะจากดาวฤกษ์ของมันหรือไม่ นักวิทยาศาสตร์คาดว่ากล้องโทรทรรศน์อวกาศรุ่นใหม่อย่าง James Webb และดาวเทียม TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) จะสามารถค้นพบดาวเคราะห์ที่คล้ายกับโลกและทำให้นักดาราศาสตร์รู้รายละเอียดต่างๆ ของพวกมันเพิ่มมากขึ้นในอนาคต

 

อ้างอิง

• https://www.nasa.gov/feature/goddard/2019/nasa-s-hubble-finds-water-vapor-on-habitable-zone-exoplanet-for-1st-time
• https://eos.org/articles/water-found-in-small-habitable-zone-planets-atmosphere?fbclid=IwAR0pF244NmTLme6hc3_EHPi-hv4RhvJFvQ2yILwtWZ2jSDnS1uIqfTntKSo
• https://www.physics.uu.se/research/astronomy-and-space-physics/research/planets/exoplanet-atmospheres/